Rodzinny OgRód działkowy słonecznik w Lublinie

O nas

Rodzinny Ogród Działkowy „Słonecznik" jest największym ogrodem w województwie lubelskim i jednym z większych w kraju.

Powstał w roku 1978. Zajmuje powierzchnię 60 ha i liczy 1500 działek. Przeciętna powierzchnia działki to 300 m2.

Zlokalizowany jest na gruntach Majdanu Wrotkowskiego, w południowo-zachodnim rejonie miasta Lublina, w bezpośrednim sąsiedztwie Zalewu Zemborzyckiego. Od wschodu graniczy z rz. Bystrzycą, wzdłuż której przebiega ścieżka rowerowa, od południa z ul. Żeglarską, przebiegającą wzdłuż tamy czołowej Zalewu, od zachodu z torami kolejowymi w kierunku Stalowej Woli, za którymi rozpościera się kompleks leśny Stary Gaj i od północy z ul. Rąblowską, przy której zlokalizowany jest Dom Działkowca i siedziba Zarządu Ogrodu.

Przez środek kompleksu ogrodowego przebiega ul. Janowska, stanowiąc fragment drogi powiatowej w kierunku Bełżyc i Kraśnika.

Struktura uprawowa działek:

warzywno-kwiatowe (w przewadze)
rekreacyjne.

Dogodny dojazd do Ogrodu 6 liniami komunikacji miejskiej w kierunki Zalewu i ścieżką rowerową od śródmieścia.

Bliskie sąsiedztwo dużego akwenu (powierzchnia lustra wody ponad 20 ha), jakim jest Zalew, i rzeki Bystrzycy oraz znaczne odległości od ruchliwych ciągów komunikacyjnych sprawiają, że Ogród jest oazą ciszy i spokoju oraz czystego powietrza.

Dodatkowym walorem jest możliwość powiązania pracy i wypoczynku na działce z pobytem nad Zalewem i korzystaniem z jego infrastruktury rekreacyjno-sportowej, uprawianiem wędkarstwa lub zbieraniem grzybów w nieodległych lasach - Dąbrowie i Starym Gaju.

Dużym zainteresowaniem dzieci i młodzieży cieszy się nowo otwarty w roku 2010 tor sportów rowerowych przyległy bezpośrednio do kompleksu ogrodowego.

Historia powstania Ogrodu

W roku 1976 dzięki staraniom ówczesnego Wojewódzkiego Zarządu Pracowniczych Ogrodów Działkowych zapadły decyzje o budowie kompleksu ogrodów działkowych na gruntach położonych w dzielnicy Majdan Wronkowski. W następnym roku służby miejskie, zajmujące się planowaniem przestrzennym gospodarką gruntami oraz geodezją i kartografią przygotowały szczegółowe plany zagospodarowania tych terenów wraz z planami realizacyjnym określającymi podział gruntów na sektory ogrodowe i działki.

Teren projektowanego kompleksu ogrodowego podzielono planistycznie na 6 ogrodów, oddzielnie ogrodzonych i posiadających własne bramy wjazdowe.

Poczynając od roku 1977 decyzjami Wydziału Gospodarki Terenami Urzędu Miejskiego w Lublinie przekazywano sukcesywnie w użytkowanie Wojewódzkiemu Zarządowi Pracowniczych Ogrodów Działkowych kolejne tereny do zagospodarowania i wprowadzenia działkowców. Pierwsza decyzja przekazania w nieodpłatne użytkowanie na czas nieograniczony terenu o pow. 21 ha na cele organizacji nowego ogrodu działkowego nosi datę 17 grudnia 1977 roku.

Za datę powstania Ogrodu, noszącego obecnie nazwę „Słonecznik", uznać należy dzień 29 marca 1978 roku, w którym to dniu wprowadzono na działki grupę pierwszych działkowców. Otrzymali oni działki na terenie kompleksu łąk w obecnym sektorze B ogrodu nr l.

Radość tej grupy pionierów nie trwała zbyt długo. Przekazany w użytkowanie teren nie był zmeliorowany, stąd też wiosenne roztopy opóźniały rozpoczęcie prac przy zagospodarowaniu działek, ale mimo tego większość działkowców wykonała gigantyczną pracę, polegającą na zdjęciu grubej warstwy darni i złożeniu jej w wysokie pryzmy, przypominające wyglądem kopice siana na Podhalu lub kopce termitów w afrykańskiej dżungli. Posadzono i posiano tez pierwsze warzywa i kwiaty.

Przyszłoroczna wiosenna powódź przerwała to dzieło. Wszystko spłynęło do rz. Bystrzycy wraz z pryzmami darni. Części z tych zawiedzionych działkowców przydzielono działki na nowo pozyskanym terenie, obejmującym dotychczasowe grunty orne. Część z nich czekała cierpliwie przez 3 lata na przeprowadzenie robót melioracyjnych na terenie łąk. Takie były początki, trudne i niezbyt obiecujące.

Kolejna decyzja o przekazaniu przez miasto nowego terenu o powierzchni 9 ha nosi datę 30 grudnia 1978 roku.

Według planu zagospodarowania urządzono tu sektor A ogrodu nr l i sektor B Ogrodu nr 3.

Na powstałe w tym miejscu działki wprowadzono nowych użytkowników w roku 1979 W tym czasie przystąpiono do budowy infrastruktury ogrodowej, przede wszystkim ogrodzeń i dróg wewnątrz ogrodowych.

Kolejne decyzje przekazania nowych gruntów noszą daty:

31 grudnia 1979 roku ( 5 ha) i decyzją pod tą samą datą (l ha 1400 m2),
17 grudnia 1980 roku (3 ha 5057 m2),
19 kwietnia 1982 roku (l ha 24 a 38 m2),
27 grudnia 1982 roku (1000 m2) pod budowę hydroforni dla potrzeb całego kompleksu ogrodowego
25 listopada 1985 roku (l ha 40 a 27 m2 na urządzenie ogrodu Nr 6.

W tym miejscu warto wspomnieć, że w okresie, kiedy powstawał nasz Ogród istniało bardzo duże zapotrzebowanie na działki pracownicze, o czyn może świadczyć fakt, że w biurze Wojewódzkiego Zarządu zarejestrowanych było ok. 15 tyś. wniosków o przydział działki, złożonych przez mieszkańców Lublina. Dzięki przychylności władz miejskich i operatywności Wojewódzkiego Zarządu POD zakładano w tym czasie także i inne ogrody. Przez pierwsze 3 lata istnienia Ogrodu pod tymczasową nazwą „Majdan Wrotkowski" (nazwa pochodząca od miejsca jego lokalizacji) bezpośredni nadzór nad jego działalnością sprawował, zgodnie ze statutem, Wojewódzki Zarząd Pracowniczych Ogrodów Działkowych.

W dniu 15 stycznia 1981 roku na mocy uchwały Wojewódzkiego Zarządu Pracowniczych Ogrodów Działkowych zostało zwołane Walne Zebranie Działkowców, które odbyło się w wypełnionej po brzegi sali ówczesnego kina „Kryształ" przy Cukrowni Lublin, gromadząc ponad 300 osób.

Zarząd Wojewódzki reprezentowany był przez prezesa Stanisława Chodaka i sekretarza Zbigniewa Bryca.

Wybrano wówczas pierwsze władze Ogrodu, tj. Zarząd, Komisję Rewizyjną i Komisję Rozjemczą. Ogrodowi nadano nazwę. Wśród wielu propozycji, zebrani opowiedzieli się za nazwą „Słonecznik". Nazwa ta do dziś podoba się wszystkim działkowcom i sympatykom Ogrodu. Symbolizuje ona, bowiem wspaniały kwiat, ciepłe barwy i dźwięcznie brzmiące słowo. Kwiat ten jest również elementem godła organizacji polskich działkowców - Polskiego Związku Działkowców. Nazwa ta na trwałe wpisała się w życie wielu mieszkańców okolicznego osiedla, a także i miasta Lublina z powodu prowadzonej przez zarządy Ogrodu wszystkich kadencji działalności na rzecz środowiska.

Na zebraniu konstytucyjnym, odbytym tuż po zakończeniu walnego zebrania, funkcję przewodniczącego Zarządu (tak wtedy nazywała się funkcje osoby kierującej pracami Zarządu) powierzono Edwardowi Trojanowskiemu. wiceprzewodniczącymi zostali Barbara Kuzdralińska i Zygmunt Stąjniak, zaś przewodniczącymi Komisji Rewizyjnej i Komisji Rozjemczej Zdzisław Wacławski i Jan Rorat.

Od tego właśnie dnia zarządzanie Ogrodem przeszło w ręce nowo wybranych władz.

Na pierwszym zebraniu roboczym Zarządu, które odbyło się po upływie tygodnia od walnego zebrania, gościnnie w lokalu klubu osiedlowego Spółdzielni Mieszkaniowej „Kolejarz", zastanawialiśmy się nad tym, od czego zacząć swoją działalność. Pomysłów było mnóstwo, wiele z nich było konkretnych, wiele zgoła nierealnych, a nawet i niedorzecznych.

Jak pamiętamy rok 1981, szczególnie jego początki były okresem burzliwych dyskusji, nowych pomysłów, gotowych recept na rozwiązanie wszystkich problemów, częste również nierealnych marzeń. Od czegoś jednak należało zacząć działalność. Mimo że żaden z członków Zarządu nie miał jakichkolwiek doświadczeń w tego typu działalności, mimo że nie posiadaliśmy własnej bazy lokalowej na zorganizowanie siedziby Zarządu, mimo że infrastruktura ogrodowa była w powijakach, to jednak nowo wybrany Zarząd w pełnym jego składzie stanął na gruncie pracy organicznej, pracy od podstaw. Skompletowano ewidencję działkowców, zorganizowano system ich obsługi, wprowadzono dyżury członków Zarządu, przeprowadzono przegląd stanu zagospodarowania ogrodu i działek, nawiązano stały kontakt z WZ POD, włączając się bezpośrednio w realizację zadań inwestycyjnych prowadzonych i finansowanych bezpośrednio przez instancję nadrzędną, nawiązano kontakty z organami władz administracyjnych miasta i województwa, a także z kierownictwami wielu przedsiębiorstw przemysłowych i budowlanych oraz jednostek wojskowych.

Kontakty te wkrótce zaowocowały ogromną pomocą rzeczową i finansową. O skali tej pomocy może świadczyć fakt nieodpłatnej rekultywacji ok. 40 ha gruntów, położonych na terenie zdegradowanych łąk i wyrobisk po kopalniach piasku i żwiru.

Na teren ten wywieziono, według pomiarów geodezyjnych, ok. 500 tyś. m3 ziemi, czyli ok. 100 tyś. używanych wówczas niskotonażowych wywrotek, dokonując jednocześnie jej niwelacji. Bywały dni i dłuższe okresy, że na terenie ogrodu pracowało kilka spychaczy i kilkanaście wywrotek samochodowych. Wszystkie te roboty były organizowane i bezpośrednio nadzorowane przez Zarząd Ogrodu, przez jego członków, zupełnie nieodpłatnie.

Dziś wielu działkowców nie pamięta, że np. ogród nr 5 powstał na terenie wyrobiska po piachu, głębokiego na 5-7 m, tworzącego okazały zbiornik wodny, że ogród nr 4 powstał na terenie zdegradowanych łąk, z licznymi oczkami wodnymi i topielami, gdzie nasypano warstwę ziemi o grubości 3-5 m.

W miarę upływu czasu, wspólnie z Wojewódzkim Zarządem realizowane dalsze zadania inwestycyjne, zagospodarowywano kolejno przydzielane tereny ogrodowe, szczególnie w ogrodzie nr 2 i w ogrodzie nr 6. Warto też wspomnieć o ważnej dla funkcjonowania Ogrodu sprawie, dotyczącej zakupu przez miasto działki wraz z domem mieszkalnym (parterowy o pow. 80 m2, z podpiwniczeniem) i przekazaniem go na Dom Działkowca. Od roku 1982 mieści się tu siedziba Zarządu Ogrodu. Obiekt ten w latach 2001-2004 został gruntownie wyremontowany i odnowiony: wykonano zewnętrzne tynki ocieplające, wykończone szlachetną fakturą, dokonano przebudowy przyłącze energetycznego wraz z wymianą wewnętrznej instalacji elektrycznej wymieniono pokrycie dachu wraz z obróbkami blacharskimi, pomieszczenie podpiwniczenia zaadaptowano na salę zebrań. Równocześnie dokonano remontu budynku warsztatowo-magazynowego, obejmującego wymianę pokrycia dachowego i obróbek blacharskich oraz malowanie elewacji.

Część tych robót została sfinansowana dzięki dotacjom otrzymanym z Krajowej Rady PZD i Okręgowego Zarządu.

W pierwszych latach istnienia Ogrodu ze specjalnych składek działkowców zelektryfikowano etapami ok. 500 działek. W ten sam sposób wybudowane 6 parkingów samochodowych, ogrodzonych i zamykanych, co zwiększyło bezpieczeństwo parkowania pojazdów.

Od początku I kadencji władz Ogrodu, tj. od roku 1981 do maja 2019 funkcję prezesa Zarządu pełnił p. Edward Trojanowski

Dla kronikarskiej ścisłości należy wspomnieć o zmianach podstaw prawnych dotyczących funkcjonowania ogrodnictwa działkowego w Polsce. W okresie powojennym ogrodnictwo działkowe funkcjonowało pod patronatem struktur związków zawodowych, stąd też nazwa pracownicze ogrody działkowe. Ustawą z dnia 6 maja 1981 roku o pracowniczych ogrodach działkowych powołano ogólnopolską samodzielną i samorządną organizację społeczną dc reprezentowania i obrony praw i interesów swoich członków wynikających z użytkowania działek w pracowniczych ogrodach działkowych pod nazwa Polski Związek Działkowców.

Wydarzenie to miało przełomowe znaczenie dla dalszego funkcjonowanie i rozwoju ogrodnictwa działkowego w Polsce.

Na mocy ustawy z dnia 8 lipca 2005 roku o rodzinnych ogrodach działkowych dotychczasową nazwę pracownicze ogrody działkowe zastąpione nazwą rodzinne ogrody działkowe, która wiernie odzwierciedla rodzinna charakter użytkowania działki.

W trzydziestotrzyletniej historii Ogrodu były sukcesy, ale i też porażki. były okresy normalnej pracy, ale i też okresy anormalnych warunków atmosferycznych i hydrologicznych, uniemożliwiających praktycznie uprawa działek. Tak jak pierwsze przekazane do użytku działki w roku 1978 zostały zatopione przez powódź, tak samo zatopieniu uległy 12 lat później działki w ogrodzie nr 2 i częściowo w ogrodzie nr l, położone na gruntach zalewowych.

W ciągu ostatnich 20 lat występowały też zagrożenia dla istnienia nie tylko naszego Ogrodu, ale i ogrodów w całym kraju, niezwiązane absolutnie z pogodą, czy też z niekorzystną ich lokalizacją, a były to podejmowane przeróżnych polityków i ludzi związanych z biznesem próby likwidacji ogrodów lub obciążania działkowców podatkami i innymi opłatami, jak np. opłatą za poból wód podziemnych zużywanych do podlewania działek w miejscu ich poboru.

Pierwszą taką próbę już na samym początku transformacji ustrojowej podjęła grupa posłów z Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego, kilka następnych prób było firmowanych przez polityków reprezentujących partie o zmieniających się nazwach.

W dzieło obrony słusznych praw działkowców aktywnie przez cały czas włączały się władze Ogrodu i działkowcy, podejmując uchwały lub przyjmując stanowiska wspierające działania krajowych władz Polskiego Związku Działkowców z jego prezesem Eugeniuszem Kondrackim w walce o uchronienie ogrodów działkowych przed ich likwidacją.

Dotychczas Związek i działkowcy wychodzili z tej walki zwycięsko.

Wierzymy też, że ostatnio podjęta przez byłego Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego próba zniszczenia polskiego ogrodnictwa działkowego spali na panewce.

Wierząc w wiedzę i bezstronność sędziów Trybunału Konstytucyjnego liczymy na podjęcie decyzji o odrzuceniu wniosku Prezesa o uznanie ustawy o ogrodnictwie działkowym za niekonstytucyjną.

Oby była to ostatnia próba likwidacji ogrodów!

Milion działkowców wraz z rodzinami chce pracować i wypoczywać na działkach w spokoju i ma do tego niepodważalne prawo.

Najnowszą, ważną dla Ogrodu i działkowców datą jest dzień 22 wrześni 2009 roku. W dniu tym odbyła się, bowiem uroczystość posadzenia drzewka, kongresowego - robinii - symbolu upamiętniającego obrady I Kongres Polskiego Związku Działkowców, obradującego 14 lipca 2009 roku w Warszawie pod hasłem „W obronie rodzinnych ogrodów działkowych".

Drzewko posadzono na specjalnie urządzonym skwerku na posesji Donn Działkowca. W uroczystości uczestniczyli działkowcy i członkowi Okręgowego Zarządu Związku wraz z pracownikami biura. Sadzonkę robinii ufundowała dla każdego okręgu po jednej Krajowa Rada Polskiego Związki Działkowców.

Zaszczytu posadzenia tego drzewka-symbolu przeznaczonego dla Okręgi Lubelskiego u siebie - na mocy decyzji prezydium Okręgowego Zarządu - dostąpił nasz ogród — Rodzinny Ogród Działkowy „Słonecznik”.

Robinia to drzewo o drewnie bardzo twardym, trudno łupliwym i odpornym na złamania, ale elastycznym - czyli o cechach immanentnych działkowcom, których nie da się złamać ani podzielić. Dlatego można z pełną wiarą i nadzieją napisać, że: